Doordat de winter in Nederland vrij zacht verloopt, is de overlevingskans voor de eitjes van de eikenprocessievlinder een stuk groter. Bij een koudere winter zouden de eitjes rond april al uitkomen maar als de winter zo zacht blijft als tot nu toe het geval is dan zullen de eitjes van de eikenprocessierups al in maart kunnen uitkomen. Of de populatie hierdoor ook groter zal worden is niet te zeggen maar wel is de kans groot dat het hoogtepunt van het uitkomen van de rupsen een maand eerder is. Voor het beeld, dit hoogtepunt lag vorig jaar op 15 juni.
Hoewel er geen voorspellingen zijn dat de winter nog aantrekt in de komende maanden kan er nog altijd een koude periode in februari aankomen. Zoals we weten was afgelopen jaar een jaar waarin erg veel overlast werd gemeld en waarbij vele gemeentes met de handen in het haar stonden. De grootste fout die de gemeenten vorig jaar maakten was dat ze te laat begonnen zijn met het bestrijden van de eikenprocessierups. Dit jaar zijn de voorbereidingen al in volle gang meldde de NOS in december op basis van rondgang langs tientallen gemeenten.
Welkebestrijdingsmethodes zijn er?
Naast het creëren van een natuurlijke balans worden de volgende methodes het meest toegepast door groenbeheerders en gemeentes:
- Het bespuiten van de rupsen met parasitaire aaltjes of de bacterie Baccilus thuringiensis (verkrijgbaar onder de merknaam XenTari). Bespuiting vindt plaats in april/ mei wanneer de rupsen het meest kwetsbaar zijn.
- Wegzuigen en handmatig verwijderen van nesten.
- Gedeeltelijk wegvangen van de mannelijke motten door middel van feromoonvallen maar dit is voornamelijk ter monitoring (tellen) van de motten in plaats van een volledige bestrijding.
Het nadeel van spuiten met bacteriën en aaltjes is dat er ook een kans bestaat dat onbedoeld andere vlinder- en insectensoorten worden bestreden. Er zijn verschillende beschermde en bedreigde vlindersoorten waarvan rupsen op (en in de buurt) van eiken leven in dezelfde periode dat eikenprocessierups aanwezig is. Toepassing van chemische of biologische bestrijdingsmiddelen op plaatsen waar (passief) beschermde vlindersoorten voorkomen, kan strafbaar zijn. Op basis van een vlinderkaart van de vlinderstichting kan er bepaald worden waar er wel of niet gespoten mag worden.
De meest voorkomende manier van preventieve bestrijding is het spuiten met aaltjes (Steinernema feltiae). Deze vorm van bestrijden is biologisch en hierdoor niet schadelijk voor mens en natuur. De aaltjes planten een bacterie in de larf van het eitje waardoor deze vervolgens dood gaan.
Er lijken dit jaar minder eikenprocessierupsen te zijn uitgevlogen dan vorig jaar. Het gaat nog steeds om het op een na grootste aantal sinds 2012. We weten niet zeker wat de oorzaak van de afname is. Mogelijk door de actieve bestrijding van rupsen afgelopen seizoen.
Ook wordt er veel gebruik gemaakt van XenTari, een bacteriepreparaat op basis van Bacillius thuringiensis. Dit midel wordt al tientallen jaren ingezet als biologische bestrijdingsmiddel door professionele kwekers ter bestrijding van bladetende rupsen zoals de buxusrups en de eikenprocessierups. XenTari kan zowel voor, na en tijdens de bloei worden toegepast. Hoe het werkt? Vermeng het middel met water en sproei dit uit over de bladeren waar de rupsen zich ophouden. De rupsen eten van de bladeren en krijgen zodoende het middel binnen waardoor ze zullen stoppen met eten van de bladeren en uiteindelijk doodgaan. Een ideaal en biologisch middel ter bestrijding van bladetende rupsen.
Voorheen werd gedacht dat XenTari verantwoordelijk was voor de dood van vele vogels en zelfs paarden. Dit blijkt echter niet waar maar lijkt waarschijnlijk te komen door honden- en kattenharen. In de haren bevinden zich vaak resten van dierengeneesmiddelen tegen vlooien en teken. Zodra de vogels of andere dieren met deze besmette haren in aanraking komen kunnen zie hieraan overlijden. Eerder werd gedacht dat dit kwam na het eten van met XenTari bespoten rupsen van de eikenprocessierups.