Wolluis bestrijden
Wolluis tref je liever niet aan op je planten. De plaag kan namelijk enorm besmettelijk zijn. Doe je niets, dan zijn binnen de kortste keren al je planten besmet met witte luizen. Gelukkig is bestrijden goed mogelijk met behulp van natuurlijke vijanden. Wij leggen uit hoe je wolluis herkent, wat de schade is en welke maatregelen je kunt nemen.
Op deze pagina
Klik op de titel om direct naar de juiste informatie te gaan
Wolluis bestrijden met natuurlijke vijanden: aanbod van Biobestrijding
Wat is wolluis en hoe herken je het?
Welke schade veroorzaakt wolluis
Waarom is wolluis zo besmettelijk?
Hoe zet je roofkever larven (Cryptolaemus montrouzieri) succesvol in?
Wolluis binnen bestrijden: extra aandachtspunten
Huis-tuin-en-keukenmiddeltjes: handig of niet?
Veelgestelde vragen over wolluis bestrijden
Wolluis bestrijden met natuurlijke vijanden: aanbod van Biobestrijding
Wil je wolluizen bestrijden, dan kan je het beste kiezen voor z’n natuurlijke vijanden. Er zijn chemische bestrijdingsmiddelen beschikbaar, maar deze doen vaak meer kwaad dan goed. Met de inzet van natuurlijke vijanden maak je gebruik van de kracht van de natuur. Ontdek ons aanbod!
Roofkevers tegen wolluis (Cryptolaemus montrouzieri)
De Cryptomlaemus montrouzieri roofkever (of lieveheersbeestje) is dé natuurlijke vijand van wolluis. Met een slimme aanpak zijn ze in staat tientallen wolluizen per dag op te eten. De roofkever heeft namelijk larven die enorm lijken op wolluizen. Het volwassen roofkever vrouwtje legt één voor één eitjes tussen de wolluizen. Hier komen na een dag of 5 larven uit die direct honger hebben. Eén larve kan zo tot wel 30 wolluizen per dag opeten! Je kan ze inzetten tegen verschillende soorten wolluis: denk aan citruswolluis, langstaart wolluis of wollige dopluis.
Bestel de larven van de Cryptolaemus montrouzieri roofkevers in de Biobestrijding webshop.
Gaasvliegen tegen wolluis
Gaasvliegen komen zeer algemeen voor in de natuur en de larven ervan zijn hartstikke nuttig! Gaasvlieglarven zijn namelijk enorm vraatzuchtig en dol op allerlei soorten luizen. Ze worden veel ingezet tegen bladluis, maar ook wolluizen staan op hun menu. Daarnaast lusten ze andere kleine plaaginsecten, zoals spintmijten en trips.
Bestel de Chrysoperla carnea gaasvliegen van Biobestrijding!
Waarom juist natuurlijke vijanden effectief zijn tegen wolluis
Er zijn diverse chemische bestrijdingsmiddelen beschikbaar tegen wolluis en andere plaaginsecten, vaak zijn ze te koop in sprayvorm. Deze lijken in eerste instantie effectief, maar toch raden we niet aan om ze te gebruiken. Er kleven veel nadelen aan het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. De werkzame stoffen in insectensprays doden niet alleen de plaag, maar ook nuttige insecten. Daarnaast kunnen de gifstoffen schadelijk zijn voor je gezondheid of de gezondheid van (huis)dieren. Ook kan er resistentie optreden bij het plaaginsect, waardoor het middel niet meer effectief is.
De inzet van natuurlijke vijanden tegen wolluis is op de lange termijn veiliger én een stuk effectiever. Insectensprays bestrijden vaak alleen de zichtbare volwassen luizen. Met natuurlijke vijanden pak je ook eitjes en nimfen aan. Zo doorbreek je de voortplantingscyclus en wordt de wolluis populatie in zijn geheel bestreden.
Wat is wolluis en hoe herken je het?
Wolluis, ook wel witte luis genoemd, is een schildluizensoort die op veel verschillende planten kan voorkomen. Je herkent ze vooral aan de witte, wol-achtige afscheiding die ze achterlaten op planten.
Wolluizen herkennen
Wolluizen zijn schildluizen die, in tegenstelling tot andere schildluissoorten, geen gepantserde rug hebben. De wolluis heeft zijn naam te danken aan de witte, wol-achtige afscheiding die het achterlaat op planten. Ook het lichaam van de wolluis is bedekt met deze afscheiding. Hierdoor lijkt het alsof de luis met wol bedekt is. Wolluizen zitten vaak dicht bij elkaar in zogenaamde haarden. De wolluis is weinig beweeglijk en stationeert vaak in de nerven of oksels van een plant.
Wereldwijd komen verschillende wolluizen voor. In onze kassen en huizen zie je echter vooral de citruswolluis (Planococcus citri). Je kan wolluizen aantreffen op allerlei kamerplanten: denk aan varens, palmen en cactussen. Ook kom je ze tegen op olijfbomen, fruitbomen, buxushagen en hortensia’s. Zolang de omgeving warm en droog is, bestaat er een kans op een besmetting door de luizen.
Levenscyclus van wolluizen
Een wolluis-vrouwtje kan in een periode van 10-20 dagen honderden eitjes leggen. Veel wolluissoorten leggen deze eitjes in de wol-achtige afscheiding die ze op bladeren achterlaten. Naarmate de temperatuur stijgt, kan het aantal eitjes toenemen en komen de eitjes ook sneller uit. In de buitenlucht komt dit over het algemeen neer op 2 generaties per jaar, in een warme kas kunnen tot wel 8 generaties per jaar voorkomen!
Uit de eitjes komen zogenaamde nimfen, die zijn geel, oranje of roze van kleur en hebben in eerste instantie nog niet het wollige uiterlijk. Dit uiterlijk ontwikkelen ze echter alsnog zodra ze beginnen met eten. Vanaf dat moment scheiden ze namelijk de witte substantie af die ze gebruiken als bescherming tijdens het eten.
Jonge nimfen kunnen zich goed voortbewegen. Maar, naarmate ze ouder worden volgen ze het voorbeeld van oudere nimfen en volwassen wolluizen en bewegen ze zo min mogelijk. Daarom zie je in je plant vaak geconcentreerde haarden met wolluizen.
Verschil tussen mannelijke en vrouwelijke wolluizen
Interessant aan wolluizen is dat ze seksueel dimorf zijn. Dit wil zeggen dat beide geslachten uiterlijk sterk van elkaar verschillen en zich ook anders ontwikkelen. Vrouwtjes blijven in het nimfenstadium en veranderen nauwelijks. Mannetjes veranderen volledig. Ze beginnen als vleugelloze, eivormige nimfen en transformeren naar wespachtige vliegende volwassenen. De mannetjes leven maar kort en zijn een stuk kleiner dan vrouwtjes. Je zal ze dan ook amper waarnemen. De wolluizen die je terugvindt op je planten zijn altijd vrouwtjes. Ze zijn zo’n 3 tot 6 mm groot.
Welke schade veroorzaakt wolluis?
Wolluis kan enorm schadelijk zijn voor je planten. Deze drie problemen worden door wolluis veroorzaakt:
- Verzwakking van de plant doordat de luizen zich voeden met plantensap
- Verminderde groei door witte afscheiding, honingdauw en roetdauwschimmel
- Verspreiding van plantenziekten
Verzwakking van de plant
Wolluizen hechten zich vast aan je plant en voeden zich met plantensap. Om zich te beschermen tijdens het eten, brengen ze een poederige, wol-achtige waslaag aan. Doordat ze plantensap uit het blad van de plant zuigen, verzwakt de plant. Planten hun groeikracht, ze krijgen gele bladeren en raken vervormd. Hoe groter de plaag, des te groter is de schade. In het ergste geval overleeft je plant de wolluis invasie niet.
Verminderde groei door witte afscheiding, honingdauw en roetdauwschimmel
Naast witte afscheiding produceren wolluizen honingdauw. Deze nectar-achtige vloeistof wordt door verschillende plaaginsecten achtergelaten. Zo staan bladluis, dopluis en witte vlieg er ook om bekend. De plakkerige honingdauw blijft achter op de bladeren en kan de groei van schimmels (roetdauwschimmel) veroorzaken. De schimmels bedekken de bladeren, waardoor de mogelijkheid tot fotosynthese afneemt. Een plant die flink bedekt is met honingdauw, roetdauwschimmel en witte afscheiding krijgt weinig licht en zal daardoor nauwelijks groeien.
Verspreiding van plantenziekten
Een laatste probleem van wolluis is dat ze plantenziekten overdragen. Wolluizen kunnen eenvoudig op verschillende planten terechtkomen en daardoor je hele plantencollectie ziek maken. Wolluis op tijd bestrijden is daarom sterk aan te raden.
Waarom is wolluis zo besmettelijk?
Hoewel wolluizen zelf niet veel bewegen, kunnen ze zich toch enorm snel verspreiden. Dit komt vooral door de eitjes, die zo klein en licht zijn dat ze makkelijk worden meegevoerd door de wind.
Ideale omstandigheden voor een wolluis besmetting
Over het algemeen geldt: een plant die al verzwakt is, wordt gevoeliger voor plagen. Zorg daarom goed voor je planten door rekening te houden met hun behoeften. Een plant die op de tocht staat, is extra gevoelig voor wolluis. Dit komt doordat de superlichte eitjes van wolluizen makkelijk worden meegevoerd door een briesje. Daarnaast gedijen wolluizen in een warme, droge omgeving extra goed. De voortplanting gaat bij hoge temperaturen een stuk sneller. In de winter is droge verwarmingslucht in huis dan ook een ideaal recept voor wolluis.
Je veroorzaakt zelf de verspreiding van wolluis
Vaak zijn wij zelf de veroorzaker van een snelle verspreiding van wolluizen. De eitjes en witte afscheiding blijven kleven aan je kleding of handen en komen zo makkelijk bij een volgende plant terecht. Ben je druk bezig met het behandelen van de ene plant, dan kan het zo zijn dat je per ongeluk wolluis eitjes achterlaat bij de volgende plant. Zet een besmette plant daarom zo snel mogelijk in quarantaine, bijvoorbeeld in een andere kamer of kas. Probeer daarnaast hygiënisch te werk te gaan en was eerst je handen voordat je met andere niet-besmette planten in de weer gaat.
Hoe zet je roofkever larven (Cryptolaemus montrouzieri) succesvol in?
Dé wolluisbestrijder is de Cryptolaemus montrouzieri roofkever. De larven van dit lieveheersbeestje lijken sterk op wolluizen en kunnen zich daardoor goed verstoppen in een wolluishaard.
Zo zet je Cryptolaemus montrouzieri larven uit
De roofkever larven zijn vooral effectief bij een acute plaag. Zet ze voorzichtig tussen de wolluizen uit, de larve zal dan direct beginnen met jagen. Je kan ze met een stokje of wattenstaafje eenvoudig vanuit de verpakking op een plant plaatsen. Eén roofkever larve kan tot 30 wolluizen per dag eten!
Verdeel de verpakking met strooimix over de plant. Bij voorkeur op de bladeren, maar als dit niet werkt kan je ze ook over de potgrond uitstrooien. Ze vinden dan zelf hun weg naar de wolluizen.
Optimale omstandigheden voor de roofkevers
Cryptolaemus montrouzieri roofkevers zijn erg gevoelig voor licht en temperatuur. Temperaturen onder de 20° C overleven ze niet. Daarom versturen wij de roofkevers niet in de winter.
Wil je dat de keverlarven optimaal presteren: zorg dan voor een luchtvochtigheid van 60 – 80% en een temperatuur tussen de 20 en 30° C. Je kan de luchtvochtigheid eventueel verhogen door dagelijks je planten te besproeien.
De larven zullen zich prima vermaken in de wolluishaarden, maar zullen op termijn verpoppen tot volwassen kevers. Houd er rekening mee dat deze, net als alle lieveheersbeestjes, vleugels hebben en weg kunnen vliegen. Wil je dit voorkomen, houd ramen en deuren gesloten.
Wolluis binnen bestrijden: extra aandachtspunten
Heb je in de tuin last van wolluis, dan is extra bestrijders inzetten lang niet altijd nodig. In een tuin met voldoende biodiversiteit, loopt een wolluisplaag niet snel uit de hand. In een afgesloten ruimte zoals een kas of in huis is dit een ander verhaal. Daar kunnen wolluizen zich enorm snel verspreiden als je niet de juiste maatregelen neemt.
Zet planten in quarantaine
Zodra je wolluis ontdekt hebt bij je kamerplanten is het zaak om besmette planten in quarantaine te zetten. Zet ze in een andere ruimte of op grote afstand van planten die niet zijn aangetast. Let verder goed op dat je niet zelf de wolluizen verder verspreidt. De eitjes kunnen makkelijk via je handen en kleren worden overgebracht naar andere planten. Was je handen nadat je met een besmette plant bezig bent geweest en trek eventueel andere kleding aan.
Liever geen vliegende roofkevers in huis?
Maak je geen zorgen, roofkevers zijn voor jou niet gevaarlijk of schadelijk. Toch is het goed voor te stellen dat je niet altijd zit te wachten op meer insecten in huis. Bij een beginnende plaag volstaat het soms om met huis-tuin-en-keukenmiddelen aan de slag te gaan. Zo kan je bijvoorbeeld de plant goed afspoelen onder de douche, de wolluizen aanstippen met een zeepspiritus mengsel of de haarden voorzichtig wegvegen met een keukenpapiertje. Heb je echt een flinke plaag, dan zullen deze methodes niet volstaan om van de wolluizen af te komen. Overweeg dan ook natuurlijke vijanden die het nuttige werk voor je doen.
Huis-tuin-en-keukenmiddeltjes: handig of niet?
Heb je wolluis ontdekt en wil je er snel iets tegen doen: huis-tuin-en-keukenmiddeltjes zijn de oplossing. Deze tips kan je bijvoorbeeld toepassen:
- Zet de besmette plant onder de douche of spoel ‘m af met de tuinslang. Zo spoel je een groot deel van de luizen weg en verklein je de kans op een plaag.
- Kleine hoeveelheden wolluis kan je voorzichtig wegvegen met keukenpapiertje of wegspuiten met wat water. Stop het keukenpapiertje direct diep weg in de afvalbak en was goed je handen. Controleer je plant dagelijks op nieuwe wolluizen.
- Heb je op één stengel of blad een geconcentreerde wolluishaard? Dan kan je overwegen om dit deel van de plant weg te knippen.
- Maak een mengsel van water en spiritus en stip alle wolluizen met een wattenstaafje aan. Dit is een tijdrovend klusje wat je dagelijks moet herhalen tot je van de plaag af bent.
Hoe effectief zijn huis-tuin-en-keukenmiddeltjes?
Wil je snel actie ondernemen tegen wolluis, dan is het zeker geen slecht idee om één van de bovenstaande huis-tuin-en-keukentips te volgen. Je zorgt ervoor dat het aantal wolluizen zichtbaar afneemt en voorkomt dat de plaag gaat woekeren. Wel is het goed om je te realiseren dat wolluis heel snel weer terug kan keren. Dit kan onder meer gebeuren wanneer je niet consequent elke dag je planten controleert. Wolluizen planten zich dan vrolijk voort en het is met handmatig verwijderen niet bij te benen. Ook zie je eenvoudig achtergebleven eitjes over het hoofd, waardoor de plaag weer van voren af aan kan beginnen. De huismiddeltjes tegen wolluis werken dus alleen als je er dagelijks veel tijd aan besteed.
Veelgestelde vragen over wolluis bestrijden
Hoe lang duurt het voordat ik resultaat zie met roofkevers of gaasvliegen?
Zowel gaasvlieglarven als roofkeverlarven kunnen tientallen tot honderden wolluizen consumeren. Hoe snel je van de plaag af bent, is sterk afhankelijk van de mate van besmetting. Houd sowieso rekening met zo’n 2 à 3 weken. Die je na 3 weken nog wat achtergebleven wolluizen? Herhaal de behandeling om ook deze laatste luizen te bestrijden.
Kan ik wolluis voorkomen als ik mijn planten af en toe controleer?
Het is sowieso goed om je planten regelmatig te checken op plagen. Volledig voorkomen dat er wolluis op je planten terechtkomt, kan je echter nooit. De luizeneitjes zijn zo klein dat ze eenvoudig meegevoerd worden door de wind. Ongemerkt kan wolluis zo op je planten belanden. We hebben dit uitgebreid uitgelegd in ons blogartikel: Waar komt wolluis vandaan?
Is wolluis schadelijk voor mensen of huisdieren?
Nee, wolluizen zijn voor jou of je huisdier niet gevaarlijk of schadelijk. Ook natuurlijke vijanden tegen wolluis, zoals roofkevers of gaasvliegen, vormen geen probleem. Wolluis kan wél enorm destructief en besmettelijk zijn bij je planten, dus snel handelen als je ze hebt gespot is belangrijk.
Kan ik roofkevers binnenshuis gebruiken zonder dat ze overal rondvliegen?
Je ontvangt de roofkevers in hun larvestadium. Deze larven hebben geen vleugels, dus die zullen niet rondvliegen in je huis. Als ze verpoppen naar volwassen kever, bestaat dit risico wel. Plaats de te behandelen planten in een geïsoleerde setting om te voorkomen dat ze overal gaan rondvliegen. Zet ze bijvoorbeeld in een andere kamer waar je de deur en ramen zoveel mogelijk van dichthoudt.
Wat kan ik doen als ik óók last heb van mieren die mijn wolluizen beschermen?
Heb je buitenshuis last van wolluis, dan bestaat er een kans dat je ook last hebt van mieren. Mieren zijn namelijk dol op de zoete honingdauw die door wolluis wordt geproduceerd en zullen de wolluizen beschermen tegen vijanden. Verjaag de mieren eerst met aaltjes tegen mieren en ga dan aan de slag met de bestrijding van de luizen.
