Varroamijt bestrijden

De Varroa destructor (Varroamijt)

De Varroa destructor (Varroamijt) is een parasitaire mijt die de honingbij Apis mellifera aanvalt. De ziekte veroorzaakt door de mijten wordt varroosis genoemd. De Varroa mijt kan zich alleen voortplanten in een honingbijenkolonie. Het hecht aan het lichaam van de bij (zowel bij larven, poppen en volwassen) en verzwakt de bij door lichaamssappen op te zuigen. De Varroa mijt heeft een grote impact op de bijenteelt en wordt beschouwd als een van de stressfactoren die bijdragen aan de hogere niveaus van bijensterfte overal ter wereld.

De volwassen vrouwelijke Varroa mijt is roodachtig bruin van kleur, terwijl het mannetje wit is. Varroa mijten zijn vlak en hebben een knopvorm. Ze zijn 1-1,8 mm lang, 1,5-2 mm breed en hebben acht poten.

Close-up van de Varroamijt

Schade aan de bijen

De infectie en daaropvolgende parasitaire ziekte veroorzaakt door Varroa mijten wordt varroose genoemd. Soms worden de verkeerde namen varroatosis of varroasis gebruikt. De Varroa destructor voedt zich met de lichaamssappen van larven, poppen en volwassen bijen wat hen al extra kwetsbaar maakt, maar bovendien draagt de mijt (onder andere via de gemaakte beetwonden) ziekten als DWV en IAPV op de bijen over. Een grote mijtbesmetting kan leiden tot de dood van een honingbijenkolonie, meestal in de late herfst tot het vroege voorjaar.

Een infectie van bijenbroed door varroamijt resulteert in bijen met een lager gewicht, een lager eiwitgehalte en kortere levensduur. Speciaal voor winterbijen is dit van belang want zij moeten lang overleven om de winter door te komen en hebben daarvoor hun eiwitvoorraad nodig. De meeste bijenhouders passen dan ook een of ander vorm van varroabestrijding toe.

Varroamijt op een pop

Varroamijt op een bij

De Varroamijt bestrijden met roofmijten

Het bestrijden van Varroamijten gebeurt veelal met chemische bestrijdingsmiddelen. Deze middelen hebben effect maar hebben ook een negatieve invloed op de bijen. Biologische bestrijding is een betere weg en hiervoor kunt u roofmijten gebruiken. De Stratiolaelaps scimitus roofmijt is een natuurlijk vijand van de Varroa mijten en richt zich alleen op de bestrijding van de mijten en niet op de bijen.

De roofmijt gaat als volgt te werk, hij benadert de Varroa mijt en steekt deze met zijn snuit. De roofmijt dient de Varroamijt gif toe waardoor de Varroamijt sterft. Zodra de Varroamijt dood is zal de roofmijt lichaamssappen uit de mijt zuigen als zijnde voedsel, daarna gaat de hongerige roofmijt op zoek naar nieuwe prooien.

Download het handboek

Belangrijk voor een goede bestrijding is het creëren van een aangename plaats voor de roofmijten. Als de roofmijten een habitat hebben waar ze kunnen wonen dan volgt de bestrijding vanzelf. De roofmijten zoeken de Varroa mijten actief op. Als de Varroa mijten gestoken zijn en naar beneden vallen kruipen de roofmijten er direct bovenop. Als de bijen de kast binnen komen kruipen de roofmijten ook op de bijen en bestrijden de Varroa mijten daar, zodoende geraken de roofmijten ook in het warme centrum van de kast. In sommige gevallen zoeken de bijen de roofmijten zelfs op. Ze weten dat ze in de buurt van de roofmijten geen last hebben van de Varroa mijten.

Wij krijgen steeds meer berichten van imkers die overtuigd zijn van de werking. Enkele weken geleden is er een interessante brochure gepubliceerd door een Geert Steelant, een imker uit België waar wij veel mee samen werking. In deze brochure staat erg veel nuttige informatie over het inzetten van de roofmijt als bestrijder van de Varroamijt, de brochure is via deze link te downloaden. Hierin kunt u vele tips vinden over biologisch imkeren. Een must read!

Daarnaast nog enkele tips op een rij:

• De habitat (leefomgeving) van de roofmijten moet tamelijk groot zijn en in direct contact met de grond aangezien het hier gaat om bodemroofmijten.
• Per volk moet u ongeveer 5.000 stuks roofmijten inzetten.
• Maakt u gebruik van een Warre kast? Heel goed, deze kasten benaderen namelijk het meest de natuurlijke omgeving van bijen.
• Maak gebruik van een onderbak onder de kast.
• In de onderbak doe je een goed verteerde biocompost.
• Advies is om gebruik te maken van een regencomputertje dat kan werken op lage druk verbonden met een vochtigheidsmeter.
• De bodemvochtigheid moet 30% bedragen, dit is belangrijk aangezien de roofmijten niet kunnen drinken. Zij nemen vocht op via de huidhaartjes op hun rug. Luchtvochtigheid is dus erg belangrijk.
• Zorg ervoor dat de bodem niet te nat is, roofmijten verdrinken in plassen.
• Roofmijten zijn actief vanaf 12 graden.
• De mijten die de kast ingaan prikken of steken de varroamijt deze valt naar beneden en de andere mijten eten ze dan op.
• De mijten worden inactief boven de 28-30 graden en zoeken dan de koelte op dieper in de bodem.
• Als er te weinig Varroa is eten de mijten ook andere levende organismen zoals mijten en aaltjes die zich van natura in de bodem bevinden. Ze zullen nooit de bijen aanvallen!
• Als er totaal geen eten meer is eten de mijten elkaar op en uiteindelijk zullen zij sterven.
• Door het inzetten van de mijten heb je het seizoen rond een goede bestrijding.

Heeft u nog verdere tips of opmerkingen? Laat het ons weten zodat wij dit kunnen toevoegen!

Benodigde temperatuur in de bijenkast

Hoeveelheid benodigd voor effectieve bestrijding Varroamijt

Onze ervaring is dat 5000 stuks roofmijten per bijenkast voldoende zijn voor een optimale bestrijding van de Varroa mijt. Houdt goed in de gaten of de roofmijten na een aantal weken nog actief zijn, wekelijkse inspectie van de roofmijten is raadzaam. U kunt de activiteit van de roofmijten als volgt inspecteren: neem wat grond uit de kast en leg dit op een wit blad/ papier. Bekijk het materiaal met een loep om te zien of er nog levende roofmijten zijn. Kunt u nog roofmijten terugvinden dan is het voldoende. Het kan zijn dat de roofmijten uitsterven doordat er niet voldoende eten is of door weersomstandigheden. Indien er geen roofmijten waarneembaar zijn adviseren wij om opnieuw roofmijten uit te strooien mits de temperatuur dit toe laat (het moet bijvoorbeeld niet vriezen!).

Ervaring andere imkers

Onze goede vriend Geert Steelant van de lachende bijenkast (website/ Facebook pagina) is imker en verzorger van diverse bijenkasten. Het bijzondere van Geert is dat hij volledig biologisch werkt en de Varroamijt onder de knie heeft. Inmiddels heeft Geert meerdere kasten staan waarbij hij in elke kast een habitat heeft gecreëerd waarin de roofmijt Hypoaspis miles leeft. In de kasten is geen Varroa te bespeuren.

Dat het systeem met de roofmijt goed werkt mogen we nu wel zeggen. Alle kasten waren in beginsel besmet met Varroa. De roofmijten worden nu meer dan een jaar ingezet en de kasten zijn Varroamijt vrij en de de bijen kerngezond. Ondanks de warmte blijft de roofmijt in leven, zij schuilt overdag en is ‘s avonds actief. Ook andere imkers bevestigen dat de inzet van roofmijten goed werkt. We kunnen dus spreken van een volledige biologische bestrijding van de Varroamijt. Een belangrijke ontwikkeling voor alle imkers.

Recent heeft Geert al zijn kennis en ervaring gebundeld onder de naam de methode van Geert Steelant. In dit handboek staat veel informatie over biologisch imkeren en ook het inzetten van de roofmijt als bestrijder van de Varroamijt, de brochure is via deze link te downloaden.