Meeldauw is een veelvoorkomende bladschimmel die ’s zomers huishoudt op komkommers of courgettes in de moestuin, maar ook sierplanten zoals rozen kan aantasten. In dit blog lees je wat echte én valse meeldauw is, waar het vandaan komt en hoe je er stappen tegen zet.
Schimmel om van te schrikken
Schimmels hebben een slecht startpunt. Ze hebben geen blad, stengel of wortels en moeten hun eten ergens anders vandaan zien te halen. Meeldauw verschijnt als wittig pluis op of onder het blad. Daar snoepen de schimmels van het bladmoes, dat snel z’n kleur verliest. Naar verloop van tijd bedekken de vlekken het hele blad, maar ook stengels en de bodem ontlopen de schimmel niet. De plant groeit minder hard en bovenal is het geen mooi gezicht. In de warme zomermaanden is echte meeldauw bovenop het blad in hoogtij. Bij een flinke regenbui wil juist valse meeldauw de kop opsteken.
Herkennen
Echte Meeldauw (witziekte)
Het witte, wollige schimmelpluis, waaraan de ‘witziekte’ haar naam te danken heeft, begint als een rond vlekje hier en daar. Naar verloop van tijd groeien de vlekken samen en voordat je het weet, is de hele bovenkant van blad bedekt. Vervolgens zijn de stengel en de potgrond aan de beurt. Hoewel je de witte aanslag er zo afveegt, is het beter om dit niet te doen. Het wittige pluis bevat de sporen waarmee de schimmel zich verspreid. Verspreid je dit per ongeluk, dan zit in no time de hele tuin eronder. Echte meeldauw zit ’s zomers op de bladeren onderin de plant en ontwikkelt zich het snelst bij 18-25 graden. De schimmel belandt vanaf het blad in de bodem, maar omgekeerd komt net zo goed voor. Het is daarom handig de besmette aarde niet opnieuw met kwetsbare planten te beplanten.
Valse Meeldauw
Valse meeldauw doet zich voor als iets anders. Wanneer je voor het eerst de geelbruine vlekken bovenop het blad ziet denk je misschien aan trips, bladluis of een ander beestje dat het blad leegzuigt. In werkelijk zit er pluizig schimmel verstopt onderop het blad. Vooral in nattige, broeierige zomers zet dit sluwe schimmelpluis de tuin op z’n kop. Laat gewassen na een regenbui snel opdrogen en geef de plant voldoende voeding. Is de grond vrij van onkruid, dan komt de plant snel van overtollig water af en kan het zo nodig ook een slokje extra nemen.
Bestrijden
Geen paniek, een gezonde plant loopt weinig risico. Het gevaar zit meer in de dieren eromheen. De schimmel is niet schadelijk voor de mens, maar kan de luchtwegen van menig huisdier (o.a. honden en katten) hartstikke irriteren. Zie je een aantasting? Verwijder dan de plant en breng de resten naar de GFT-bak. Ga niet de fout in en leg nooit beschimmelde bladeren op de composthoop. In een mum van tijd is de meeldauw de hele tuin door en werkt de bestrijding averechts. Snoei ook de plant telkens met een schone snoeischaar en draag daarbij handschoentjes om de schimmel niet over te brengen.
Natuurlijke vijanden
Het lijkt wel alsof de schimmel het voor het zeggen heeft, maar er zijn genoeg beesten in de tuin daar een halt voor roepen. Sluipwespen, gaasvliegen en lieveheersbeestjes leven vaak van plaagbeesten zoals bladluis. Is er geen bladluis te bekennen, dan is schimmel een aardig alternatief! Bomvol voeding en overal te vinden.
Het Adalia lieveheersbeestje en haar larven gaan altijd achter de bladluis aan. Zonder morren maken de beesten korte metten met alle stadia. Vooral de lieveheersbeestjes larven maken de meeldauw ongerust. Gaasvliegen vormen een mooie aanvulling en gaan naast de volwassen bladluis ook los op bladschimmels.
Huis-tuin-en-keukenoplossing
Geen zin om de schimmel z’n gang te laten gaan? Probeer dan preventief alvast wat melkwater over de planten te sproeien. Klinkt een beetje vies, maar de extra proteïne geeft de plant een kick om de schimmel aan te pakken. Een verhouding van 2 delen melk op 3 delen water is voldoende, maar vergeet niet een schepje zout toe te voegen. Anders kunnen slakken ermee aan de haal gaan.
Voorkomen
Voorkomen is over het algemeen beter dan genezen en dat is voor meeldauw niet anders. Een luchtige standplaats is een goed begin. Zorg ervoor dat er genoeg ruimte tussen de planten is en zet ze niet hutjemutje op elkaar. Luchtcirculatie zorgt ervoor dat de planten snel opdrogen en er geen broeierig schimmelplekje kan ontstaan. Geef de plant water bij de voet en doe dit in de ochtend zodat de bodem door de dag heen mooi opdroogt. Verwijder verder onkruid, zodat de plant al het water heeft wat het wilt en dit in een droogte niet hoeft te delen met anderen.
Op welke planten zit meeldauw?
Meeldauw komt voor op een lange lijst aan planten voor en kan je onderaan je schoen zomaar van de een naar de andere brengen. Zorg er dus voor dat je de besmette planten afgezonderd in de GFT-bak doet en niet opnieuw de besmette grond beplant met de volgende planten:
Bergamot
Begonia’s
Berberis
Eik
Esdoorn
Goudbloemen
(Herfst)asters
Kamperfoelie
Phlox
Ridderspoor
Rozen
In de moestuin:
Courgette
Erwten
Sla
Snijbiet
Tomaten
In de fruitboom:
Aardbeien
Appels
Druiven
Komkommer
Paprika
Pompoen