Wist u dat de eikenprocessierups in de bodem rondom de bomen voorkomt? Veel mensen denken dat de processierupsen alleen in de bomen zitten maar er worden steeds vaker nesten aangetroffen in de bodem rondom de bomen. Uit onderzoek van het kenniscentrum eikenprocessierups blijkt dat er een opvallend hoog aantal rupsen uit de bodem tevoorschijn komen en nu de bomen inkruipen op zoek naar voedsel. Reden hiervoor kan zijn dat we vorig jaar (2019) erg warm en droog weer hebben gehad waardoor veel eiken te maken kregen met meeldauw (schimmelaantasting). Deze meeldauw zorgt ervoor dat de bladeren minder aantrekkelijk zijn als voedsel voor de rupsen waardoor ze de boom hebben verlaten en in de grond zijn gekropen. Het kenniscentrum heeft op meerdere plekken netten rondom de bomen geplaatst om te kijken of de rupsen ook daadwerkelijk in de bodem kunnen leven en verpoppen. Dit bleek vorig jaar al het geval te zijn toen er al duizenden eikenprocessievlinders werden gevangen in deze netten. Ook zijn er vele rupsen zichtbaar in de netten en gaas dat rondom de bomen met een grondnest is gespannen wat er ook op wijst dat er steeds meer rupsen in de bodem zitten.
In de meeste gevallen komen de eerste eikenprocessierupsen begin juni uit de bodem tevoorschijn zodat ze boven de grond zich verder kunnen ontwikkelen. In dit geval verkeren de rupsen in het vierde larvenstadium en hebben ze al de vervelende brandharen. De kleur van de rupsen is bruinig en ze staan op het punt om te vervellen naar het vijfde larvenstadium. Voordat ze zich kunnen verzamelen om te vervellen gaan ze eerst op zoek naar eten aangezien ze verzwakt zijn geraakt in de bodem en eerst moeten aansterken. Nadat ze gegeten hebben en aangesterkt zijn zullen ze zich verzamelen en beginnen met het vervelingsproces.
De rupsen zitten meestal in een straal van 1 meter rondom de voet van de boom en kruipen vanaf begin juni omhoog en blijven dan laag op de stam van de boom zitten. Nadat de rupsen hun eerste maaltijd hebben genuttigd zullen ze vaak vervellen op de stam en niet zoals gebruikelijk in een nest. Doordat deze bodemrupsen zich niet verzamelen in een nest ontbreekt ook het spinsel dat normaliter om het nest van de rupsen zit. Dit betekent dat de vervellingshuidjes met daarop brandharen van de rupsen zich makkelijker in de omgeving kunnen verspreiden met veel overlast tot gevolg. Ook zie je dat de eikenprocessierupsen die uit de bodem tevoorschijn komen niet heel hoog in de boom kruipen maar onderin de boom blijven zitten en daar op zoek gaan naar eten waarbij er kaalvraat aan de lage delen van de boom kunnen ontstaan. In sommige gevallen zullen de rupsen na het vervellen weer terug de bodem in kruipen en zich verschuilen in kieren en gaten onderaan de bodem.
Het bestrijden van de eikenprocessierups boven de bodem kan worden uitgevoerd met parasitaire Steinernema feltiae aaltjes. In de bodem kan je echter beter de aaltjes van het type Steinernema carpocapsae gebruiken. De aaltjes komen al van nature in de bodem voor en kunnen langere tijd overleven in de bodem, een ideale bestrijding van de eikenprocessierups in de bodem! Hoe het werkt? Heel simpel. Je lost de aaltjes op in water en vervolgens sproei de aaltjes over de bodem heen, het is vervolgens belangrijk dat de bodem vochtig blijft voor ca. 2 weken. De aaltjes dringen hun prooi binnen en besmetten die met een bacterie uit hun darmkanaal. Deze bacterie vermenigvuldigt zich in de rups en zorgt ervoor dat deze stopt met schade aanrichten en uiteindelijk sterft. Zodra de eikenprocessierups is gedood verlaten de aaltjes deze en gaan op zoek naar nieuwe gastheren. Zolang er prooien in de bodem aanwezig zijn kunnen de aaltjes zichzelf in stand houden en zich vermeerderen. Voordeel van het uitzetten van de aaltjes in de bodem ten opzichte van de aaltjes spuiten over de stam en bladeren is dat de aaltjes in de bodem veel langer kunnen overleven aangezien dat hun natuurlijke habitat is.
Aangezien de rupsen in begin juni tevoorschijn komen is het nu te laat om ze preventief te bestrijden met aaltjes. Voor een preventieve bestrijden zowel in de bodem als op de boom zelf moet je vroeg in het voorjaar ingrijpen. Toepassing van de aaltjes is vooral aan te raden vroeg in het seizoen (rond april) zodra de temperatuur het toe laat. In de bodem kan je de S. feltiae aaltjes gebruiken vanaf 8 graden en de S. carpocapsae aaltjes vanaf 12 graden. Boven de grond voor bestrijding in de boom adviseren wij altijd om de S. feltiae aaltjes te gebruiken.
Een andere oplossing die ook toepasbaar is zodra de nesten reeds gevormd zijn, is het gebruik van het fixeermiddel Rufix Organics. Dit fixeermiddel kan gebruikt worden ter bestrijding van nesten van de eikenprocessierups. Rufix Organics is een fixatiemiddel wat aangebracht moet worden op de eikenprocessierups nesten waardoor de rupsen in het nest verkleven met de (brand)haren waardoor ze niet meer kunnen bewegen en uiteindelijk sterven. Het is een 100% natuurlijk product, plantaardig en biologisch afbreekbaar. Een effectief product ter bestrijding van de nesten.
Waar het ook nog niet te laat voor is, is de inzet van feromoonvallen voor de eikenprocessiemoten die meestal vanaf juli tevoorschijn komen. De eikenprocessievlinder bestaat ieder jaar uit 1 generatie wat betekend dat de rupsen 1 keer per jaar verpoppen en zich ontwikkelen tot vlinders. Wanneer de eerste vlinders tevoorschijn komt hangt af van het weer tijdens het voorjaar en de zomer. Vorig jaar (2019) zijn de eerste vlinders eind juli waargenomen en deze vlinders zullen blijven vliegen en eieren afzetten tot en met begin/ midden september. Vanaf circa juli tot en met september kunt u de Eikenprocessievlinders dus wegvangen met de val.
Wil je meer lezen over de eikenprocessierups en op welke manier deze het beste te bestrijden is? Lees dan verder op deze pagina waar we alle informatie hebben verzameld.