Een bekend probleem bij imkers, de wasmot. Wil je de wasmot bestrijden? Dan zijn er verschillende mogelijkheden. Vooral bij opgeslagen raten kunnen de wasmotten voor problemen zorgen, bebroede raten zijn favoriet bij de wasmotten aangezien deze raten vol zitten met voedsel voor de larven van de wasmot.
Bron: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5492075/
Over het algemeen zijn er twee soorten wasmotten die voor problemen kunnen zorgen, de grote wasmot (Galleria Mellonella) en de kleine wasmot (Achroia grisella). De vrouwelijke wasmotten gaan de honingraten binnen en legen daar in holten en spleten hun eitjes zodat de bijen deze niet kunnen opruimen. Het wijfje legt vaak meer dan duizend piepkleine eitjes. De larven die vervolgens worden geboren uit deze eitjes graven door de honingraten heen en veroorzaken ze enorme vernietiging. Je kan diverse maatregelen nemen om plagen te voorkomen en te beheren. Voor een overzicht van deze preventieve en correctieve methodes adviseren wij om eens een kijkje te nemen op imkerpedia.
Naast de bekende methodes is het ook mogelijk om Trichogramma sluipwespen in te zetten ter bestrijding. Deze piepkleine sluipwespen (T. pretiosum, T. evanescens en T. minutum) parasiteren op de eitjes van de wasmotten en zijn effectief gebleken in laboratoria onderzoek. Ze zoeken hun eigen weg en gaan actief op zoek naar motten eieren en parasiteren deze. Een biologische manier om de wasmot te bestrijden.
Er zijn helaas nog weinig onderzoeken bekend met de Trichogramma sluipwespen in bijenkasten maar dat ze parasiteren op de eitjes van de wasmotten is een feit. De sluipwespjes zijn erg klein en behoren tot de kleinste insecten ter wereld ze zijn dan ook nauwelijks waarneembaar met het oog. Volwassen exemplaren zijn minder dan een halve millimeter lang, denk aan kleine fruitvliegjes. Deze sluipwespen richten zich alleen op de motteneieren, ze laten de bijen met rust. De sluipwespen ontwikkelen zich vanaf 15 graden. Optimaal voor de ontwikkeling is zo’n 23-28 graden, hoe warmer hoe beter maar boven de 32-33 graden is het te warm. De sluipwespen kunnen wij leveren in een Trichogramma mix met daarin ook de T. evanescens sluipwesp.
Zoals gezegd zijn er weinig onderzoeken bekend maar de onderzoeken die te vinden zijn, zijn positief over het gebruik van de sluipwespen tegen de wasmot. Al in het jaar 2000 heeft de heer Franz Bollhalder uit Zwitserland een artikel geschreven in het blad Bee Biz (nr. 11, voorjaar 2000, p. 14) over de inzet van sluipwespen. In hetzelfde jaar heeft ook het Lane Greer aandacht besteedt aan dit onderwerp.
Close up Trichogramma sluipwesp
Volgens de heer Bollhalder werden van begin juni tot eind augustus met tussenpozen van drie weken de sluipwespen (Trichogramma) vrijgelaten in 12 opslagruimtes van raten die eigendom waren van Zwitserse imkers. De kartonnen kaartjes met daarop de sluipwespeieren werden opgehangen in de buurt van de honingraten. In zeven van de ruimtes werden wasmotten dermate onder controle gehouden dat er geen schade optrad ondanks de enorme infectiedruk die in de meeste testgebieden werd aangetroffen. Twee belangrijke punten om dit te laten slagen, zijn onder meer ervoor zorgen dat de ruimte is afgesloten zodat de sluipwespen niet kunnen ontsnappen en het nauwkeurig controleren van nieuwe honingraten op besmetting met wasmotten.
De heer Bollhander concludeert in zijn paper: “Zes keer uitzetten van 450 tot 500 Trichogramma’s vanaf half mei met tussenpozen van 3 weken zijn voldoende voor het behandelen van de honingraten die in de opslag liggen. De extra, zesde uitzet van sluipwespen in vergelijking met het voorgaande jaar verlengt de Trichogramma toepassing met drie weken. Dit is nodig voor succesvol gebruik in warmere gebieden, waar het wasmotseizoen langer duurt. ”
Wil je voorkomen dat jouw bijenvolken en opgeslagen raten vrij zijn van de wasmot? Dat is een goede verzorging en hygiëne essentieel, hieronder enkele tips (met dank aan de Bijenclub) die helpen bij het voorkomen van een wasmotinfectie:
- Bewaar geen bebroede raten maar smelt ze bij voorkeur om. De bebroede raten zijn de favoriete plek voor de wasmotten. De poppenhuidjes in de raten zijn voor de wasmotlarven erg aantrekkelijk.
- Vernieuw de raten regelmatig aangezien de oude bebroede raten een voedingsbodem zijn voor de wasmotten. De poppenhuidjes die op de raten zitten zijn het voedsel voor de larven van de wasmot. Hoe ouder de raat hoe groter de aanwezigheid van poppenhuidjes is en daarmee een grotere kans op de infectie van wasmotten.
- Zwakke volken zijn een makkelijke prooi, zorg ervoor dat je alleen sterke volken houd zodat de motten geen kans maken.
- Laat geen raten rond slingeren, wil je ze bewaren berg ze dan goed op en controleer ze voor de opslag op wasmotten. Motten houden niet van lichte plekken, sla de raten op op een lichte plek.
- Bescherm de ramen die op reserve liggen met zeer fijn gaat zodat de wasmot niet haar eitjes kan leggen in de ramen.
- Laat eventuele bebroede raten niet achter in een lege kast. Deze onbeschermde raten zijn een makkelijke prooi voor de wasmotten.
- Maak de Varroa lade regelmatig schoon zodat je geen voedingsbodem creert voor de wasmot.
Het bacteriepreparaat B401 of beter bekend als Certan is een bestrijdingsmiddel tegen de grote wasmot. Dit middel zal op termijn echter niet meer leverbaar zijn door de laatste ontwikkelingen op het gebied van toelatingseisen voor bestrijdingsmiddelen. Of er een opvolger van dit middel komt dat toegelaten zal worden op de Nederlandse en Belgische markt is nog niet bekend. Het is dan ook des te belangrijker om een goed alternatief te hebben op het moment dat B401 niet meer leverbaar is.