De meikever is door z’n formaat en uiterlijk een indrukwekkende kever. Ook de schade die een meikever kan aanrichten is indrukwekkend. Zo imposant zelfs, dat in de middeleeuwen meermaals een proces tegen de kever is aangespannen! Hoe dat zit, en hoe je heden ten dage de meikever en haar larven (engerlingen) kan bestrijden met aaltjes, lees je in dit artikel.
Uiterlijk en oorsprong van de meikever
De meikever behoort tot de familie van bladsprietkevers. Een volwassen kever is ongeveer 3 cm en daarmee een van de grootste keversoorten in Nederland. De kever heeft een opvallend uiterlijk. Ze hebben een donkerbruin schild en onder dit schild zie je aan weerszijden witte driehoeken. Daarnaast vallen de oranje antennes op de kop behoorlijk op. Deze antennes bevatten reuk- en tastzintuigen. Als de meikever vliegt, zijn de antennes uitgeklapt en kan hij z’n omgeving verkennen.
De meikever komt al van oudsher voor in West-Europa, maar in de afgelopen decennia zijn de aantallen sterk afgenomen. Voordat er bestrijdingsmiddelen tegen de kever beschikbaar waren, kon een meikeverplaag funest zijn voor oogsten. Om die reden werd in 1320 in Avignon een proces aangespannen tegen de kever. De plaaginsecten werden verbannen naar een ander gebied, kevers die dit gebied verlieten mochten worden gedood.
Levenscyclus van de meikever
Vanaf mei, daar dankt de kever dan ook zijn naam aan, kruipen volwassen meikevers uit de grond en gaan ze op zoek naar voedsel. Pas na een week of twee zijn de vrouwtjes geslachtsrijp en begint het paren. De mannetjes zoeken de vrouwtjes actief op. Hun antennes, die ook net een slagje groter zijn dan bij de vrouwtjes, zijn een handig hulpmiddel hiervoor. Interessant is dat het mannetje niet zozeer afkomt op de geur van het vrouwtje, maar vooral op de geur van het blad dat ze aanvreet.
De meikevers gaan paren en het vrouwtje legt eitjes af in de bodem. Zijn de eitjes gelegd, dan gaat ze weer eten, wat opnieuw mannetjes aantrekt om te paren. In haar korte leven gebeurt dit zo’n drie keer, daarna sterft het vrouwtje. De eitjes komen na 4 tot 6 weken uit, waarna de meikever engerling drie groeistadia doorloopt. In totaal kunnen de larven tot vier jaar in de grond zitten. Hoe warmer het klimaat, des te korter duren de groeistadia. In Zuid-Europa zullen ze vaak binnen drie jaar volgroeid zijn, in Noord-Europa kan dit een jaartje langer duren.
Waarom is de meikever schadelijk?
Volwassen meikevers vreten met name de bladeren en bloemen van eikenbomen, meidoorns en kastanjebomen aan. Daarnaast vinden ze jonge vruchten lekker, en kunnen ze daarom lastig zijn voor fruitkwekers en in boomgaarden.
Maar, schadelijker dan de volwassen kever zijn de meikever larven. Deze zitten ondergronds en vreten daar plantwortels aan. De larven zijn niet kieskeurig, ze houden van granen, grassen, diverse tuinplanten en zelfs aardappels. Het aanvreten van wortelstelsels is funest voor de planten. Daarom zijn de engerlingen bij veel tuiniers absoluut niet geliefd.
Volwassen kevers leven maar een paar weken en kunnen het ene jaar in veel grotere aantallen aanwezig zijn als het andere jaar. Dit heeft te maken met de meerjarige groeicyclus van de meikever larven. Niet voor niets is een meikeverjaar een bekende uitdrukking. Hiermee wordt een productief jaar bedoeld.
Zo kan je meikever larven bestrijden op een biologische manier
Op af en toe een uitzonderlijk explosief jaar na, zal je niet direct last hebben van volwassen meikevers. De engerlingen van de meikever zijn de grote schadepost. Meikever engerlingen bestrijden is het meest effectief met aaltjes. Omdat meikever larven meerdere jaren in de grond zitten, is de bestrijding een meerjarenplan.
Je kan in het voorjaar al beginnen met bestrijden. In de winter zijn de larven dieper in de grond gekropen, vanaf april komen ze weer naar boven. Begin dan met de aaltjes, maar kijk goed naar de temperatuur. Is het kouder dan 12 ºC, begin dan met Steinernema feltiae aaltjes, die zijn namelijk vanaf 8 ºC actief. Boven de 12 ºC kan je beter gebruik maken van Heterorhabditis bacteriophora aaltjes. Deze aaltjes gaan actiever op zoek naar de larven en zijn daarom uiteindelijk effectiever. Tussen juli en eind september voer je een tweede behandeling uit. In deze periode komen nieuwe eitjes van de meikever uit. Deze jonge larven zijn erg vraatzuchtig, maar door hun kleine formaat nog goed te bestrijden met aaltjes. Gebruik voor een geleidelijke afbouw van de plaagdruk een combinatie van Steinernema feltiae aaltjes en Heterorhabditis bacteriophora aaltjes.
Wil je de meikeverpopulatie in je tuin beheersbaar houden? Zorg dan dat je minstens twee jaar achter elkaar in het voorjaar en in de zomer of het najaar de bodem behandelt met aaltjes. Meikever larven kunnen flink verspreid onder de grond zitten, daardoor is een totale bestrijding met een enkele behandeling niet te doen. Overigens zijn engerlingen een belangrijke voedselbron voor vogels, dassen en wilde zwijnen. Deze dieren helpen je graag een handje mee in de bestrijding!
Meer weten over kevers? Bekijk al onze artikelen op deze pagina.
FAQ – De meikever biologisch bestrijden
- Hoe ziet de meikever eruit?
De meikever is een grote keversoort (3 cm) met een donkerbruin schild, witte driehoeken onder het schild en opvallende oranje antennes op de kop. - Waar komt de meikever vandaan?
De meikever komt van oudsher in West-Europa voor, maar hun aantallen zijn in de afgelopen decennia sterk afgenomen. - Hoe ziet de levenscyclus van de meikever eruit?
Meikevers komen in mei uit de grond en gaan op zoek naar voedsel. Na enkele weken beginnen ze met paren. Het mannetje komt af op de geur van aangevreten blad, daar zijn namelijk vrouwtjes te vinden. Na het paren leggen de vrouwtjes eitjes in de bodem, daar komen na 4 tot 6 weken engerlingen (larven) uit. - Waarom is de meikever schadelijk voor planten?
Volwassen meikevers eten bladeren, bloemen en jonge vruchten van bomen en planten. Over het algemeen is de schade van de volwassen kever gering. De larven van de meikever, engerlingen, vreten ontzettend veel. Ze vreten allerlei plantwortels aan, wat funest is voor gewassen. - Waar komt de uitdrukking meikeverjaar vandaan?
Meikever larven hebben een meerjarige cyclus. Daarom kan je in het ene jaar veel meer meikevers zien zwermen dan in het andere jaar. Met de uitdrukking meikeverjaar wordt een productief jaar bedoeld. - Hoe kan ik meikever engerlingen op een biologische manier bestrijden?
De larven van de meikever kunnen het beste worden bestreden met aaltjes. Je kan hiermee beginnen in het voorjaar. Vanaf 8 ºC zet je Steinernema feltiae aaltjes in, boven de 12 ºC zet je de meer effectieve Hetorhabditis bacteriophora aaltjes in. Optimaal is om tussen juli en eind september een tweede behandeling in te zetten met de Hetorhabditis bacteriophora aaltjes. Dan komen er namelijk nieuwe larven uit hun eitjes. - Hoe houd ik de meikeverpopulatie onder controle?
Behandel minstens twee jaar achter elkaar de bodem in het voorjaar en de zomer of het najaar met aaltjes. Meikever larven kunnen zich namelijk verspreid en diep in de bodem bevinden.