Klanders… alleen al het woord op zichzelf zal jeuk veroorzaken bij iedereen die ze ooit in de keuken heeft gehad. Deze kleine zwarte kevertjes duiken vaak op in voorraadkasten en voedselverpakkingen, en kunnen binnen korte tijd een hardnekkige plaag vormen. In dit artikel lees je wat graanklanders precies zijn, welke namen ze nog meer hebben, waarom ze jouw keuken zo aantrekkelijk vinden én – minstens zo belangrijk – hoe je er effectief van af komt.
Wat zijn graanklanders?
Graanklanders zijn kleine snuitkevertjes die zich graag tegoed doen aan droge voedingsmiddelen zoals meel, rijst, pasta, ontbijtgranen, koekjes en dierenvoer. Er bestaan verschillende kleine kevertjes die droge voorraden aantasten. Over het algemeen worden die allemaal klanders genoemd, maar officieel zijn er verschillen. Dit zijn kevertjes die je kan tegenkomen in de keuken:
- Broodkever
- Getande graankever
- Getande notenkever
- Rijstmeelkever
- Roestbruine graankever
- Stambonenkever
- Meeltor
Hoewel ze iets van elkaar verschillen in uiterlijk, gedrag en voorkeuren, hebben ze één ding gemeen: ze gedijen uitstekend op plekken waar veel droog voedsel te vinden is.
De meeste klanders zijn 2–5 mm groot, donkerbruin tot roodbruin van kleur en bewegen snel zodra je een kastdeurtje opent. Ze kunnen niet vliegen, maar zich wel razendsnel voortplanten doordat ze zich in voedselverpakkingen verschuilen en daar eitjes achterlaten.
Waarom komen klanders juist in de keuken voor?
Je keuken vormt een perfecte leefomgeving voor klanders. Dat komt omdat ze voedingsmiddelen nodig hebben om te overleven. Graanklanders leggen hun eitjes in graankorrels. Een vrouwtje boort een gat in de korrel en legt daarin één eitje. De larve die daar uitkomt voedt zich met de inhoud van de korrel en verpopt er vervolgens in. Daar komt een nieuw kevertje uit die weer eitjes kan gaan leggen.
In de keuken worden vaak voedselvoorraden bewaard onder optimale omstandigheden. Klanders zijn vooral dol op meel, bloem, pasta, rijst, muesli, crackers, noten en zaden. Als die in overvloed in de keuken aanwezig zijn, hebben de klanders voldoende voeding om te overleven. Daarnaast is het doorgaans lekker warm in de keuken, larven ontwikkelen zich het snelst bij temperaturen tussen de 20 en 30º C. Een andere ideale factor is dat keukenkastjes een fijne schuilplaats zijn. Het is er lekker donker en rustig en er zijn voor de kevertjes genoeg naden en kieren om zich in te verstoppen.
Hoe kom je van de kleine zwarte kevertjes af?
Klanders zijn gelukkig goed te bestrijden zonder dat je allerlei ingewikkelde bestrijdingsmiddelen nodig hebt. Volg het onderstaande stappenplan om de vervelende graanklanders weer uit je keuken te krijgen.
- Inspecteer al je voedsel en gooi besmet voedsel weg
Het is belangrijk om alle verpakkingen in je voorraadkast te controleren op een eventuele besmetting met klanders. Je herkent een besmetting aan:
– Bewegende kevertjes
– Kleine larven
– Gaatjes in verpakkingen
– Aangetast voedsel
Voedsel dat besmet is gooi doe je in een aparte vuilniszak die je goed afsluit en zo snel mogelijk buitenshuis weggooit. - Maak de keukenkastjes goed schoon
Klanders kunnen zich verstoppen in hoeken en kiertjes. Het is daarom belangrijk dat je de plek waar je de klanders hebt gevonden grondig reinigt. Stofzuig eerst zodat kruimels en restjes weg zijn. Maak daarna schoon met warm water en allesreiniger of azijn. Heb je ook naden en kieren achter de keukenkast? Probeer ook daar, voor zover mogelijk, schoon te maken. - Bij twijfel invriezen
Zijn verpakkingen heel licht aangetast of twijfel je of ze zijn aangetast. Je kan de producten invriezen om eventuele klanders (en de eitjes en larven) alsnog te doden. Vries de producten voor minstens 48 uur in op -20º C. - Voedsel voortaan bewaren in afgesloten containers
Graanklanders kunnen door verpakkingen heen vreten. Daarom is het aan te raden om nieuw voedsel in glazen potten of stevige afgesloten kunststof containers te bewaren. Hiermee verklein je het risico op een nieuwe besmetting.
Voedselmotten zijn een andere vervelende insectenplaag in de keuken. Wil je weten hoe je die aanpakt? Op onze informatiepagina over voedselmotten bestrijden leggen we dit uitgebreid uit.
Graanklanders voorkomen
Meestal komen graanklanders je huis binnen via een nieuw aangeschaft voedsel. Het is daarom slim om rijst, meel, dierenvoer, noten en pasta goed te controleren. Bewaar het daarnaast consequent in afgesloten bakken en houd niet te veel voorraad aan. Zo voorkom je dat de kevertjes zich in razend tempo kunnen vermeerderen.
Meer lezen?
Op de website van het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen vind je meer informatie over klanders en aanverwante kevertjes.
Veelgestelde vragen over graanklanders
Hebben klanders iets met hygiëne te maken?
Nee, een besmetting met klanders hoeft niet te betekenen dat je keuken onhygiënisch is. Vaak komen eitjes en larven mee met nieuw gekocht voedsel. Wel kunnen de klanders zich makkelijk verspreiden als er veel open verpakkingen en kruimels in het keukenkastje te vinden zijn.
Zijn klanders schadelijk voor mensen?
Nee, klanders zijn niet giftig of gevaarlijk. Aangetast voedsel is wel verontreinigd door larven en uitwerpselen, dus dit moet je niet meer consumeren.
Kunnen klanders ook in andere kamers voorkomen?
Ja, denk aan bergingen of opslagruimtes met droog voedsel of dierenvoer.
Bestaat er een biologisch bestrijdingsmiddel tegen klanders?
Nee, voor zover bij Biobestrijding bekend, zijn er geen biologische bestrijders beschikbaar om klanders te bestrijden.
Moet ik een professional inschakelen om klanders te bestrijden?
Over het algemeen is dit niet nodig. Aangetast voedsel weggooien en goed schoonmaken moet voldoende zijn om van de plaag af te komen. Heb je toch het idee dat de klanders niet verdwijnen? Neem dan contact op met een professionele ongediertebestrijder.