Heb je kleine, witte beestjes zien springen in de potgrond van je kamerplanten? Grote kans dat het springstaartjes zijn. Meestal zijn ze onschuldig en kunnen ze zelfs nuttig zijn. Maar onder bepaalde omstandigheden vormen ze een probleem. In dit artikel lees je wat springstaartjes precies zijn, waarom ze in potgrond voorkomen en hoe je ze op een natuurlijke manier kunt bestrijden.
Wat zijn springstaartjes?
Springstaartjes (Collembola) zijn heel kleine, vleugelloze beestjes die zich met een soort “springvorkje” aan de onderkant van hun lichaam door de lucht kunnen katapulteren. Ze zijn meestal wit, grijs of lichtbruin en slechts één tot twee millimeter groot.
Springstaartjes zijn geen insecten, maar vormen een eigen klasse van zespotigen. DNA onderzoek wijst uit dat ze het meest verwant zijn aan schaaldieren. Ze komen wereldwijd voor in vochtige omgevingen, zoals bosgrond, composthopen en potgrond van kamerplanten. Daar voeden ze zich met schimmels en dode plantenresten en spelen daardoor een belangrijke rol in het afbreken van organisch materiaal.
Waarom zitten springstaartjes in potgrond?
Springstaartjes houden van vocht en organisch materiaal. Potgrond kan een perfecte omgeving voor ze zijn. Met name als er teveel water is gegeven en de grond lang nat blijft, krijgen schimmels en algen kans om te groeien. Springstaartjes zijn daar dol op!
Ontdek je springstaartjes in de potgrond, dan kan dit een teken zijn dat de grond te nat. In eerste instantie is het dan niet zo’n probleem als springstaartjes zich daarin vestigen. Ze voeden zich met organisch afval en ruimen dus eigenlijk de boel op. Terrariumhouders zetten soms zelfs bewust springstaartjes uit, omdat ze algen en schimmels in toom kunnen houden en daarnaast als voer kunnen dienen voor insecten.
Het probleem van springstaartjes bij planten is dat ze zich in de prettige, vochtige omgeving ook snel kunnen voortplanten. Ontstaat er een plaag en raken de schimmels en algen op, dan gaan de springstaartjes ook knagen aan wortels en kiemen. Zo raken je planten verzwakt en beschadigd.
Springstaartjes in huis: is dat gevaarlijk?
Maak je geen zorgen, springstaartjes zijn volledig ongevaarlijk voor mensen en huisdieren. Heb je ze in huis ontdekt, dan hoef je dus niet in paniek te raken. Ze bijten of steken niet. Wel kunnen ze hinderlijk zijn, vooral als je veel planten hebt. De springstaartjes kunnen zich makkelijk verspreiden over al je planten en in uitzonderlijke gevallen soms zelfs vestigen op vochtige plekken zoals de badkamer, kelder of keuken.
Springstaartjes bestrijden
Er bestaan geen chemische bestrijdingsmiddelen tegen springstaartjes en dat is gelukkig ook nergens voor nodig. Met een aantal eenvoudige tips maak je het gauw een stuk minder aantrekkelijk voor ze:
- Laat de potgrond uitdrogen
Net als bij rouwvliegjes, houden springstaartjes niet van droge omstandigheden. Laat potgrond daarom goed uitdrogen voor je weer water geeft. Zo vertraag je de voortplanting en kan je de levenscyclus doorbreken. - Zorg dat overtollig water weg kan lopen
Goede afwatering is ontzettend belangrijk bij planten in potten. Hoe langer potgrond nat blijft, des te groter is de kans op schimmels en algen. Gebruik daarom altijd potten met gaatjes onderin en gebruik eventueel hydrokorrels. Meer tips vind je in ons blogartikel over planten verzorgen. - Huismiddeltje: de aardappelval
Online wordt getipt dat een stukje aardappel kan helpen tegen springstaartjes. Leg een partje rauwe aardappel op de potgrond en wacht een dag af. De springstaartjes worden aangetrokken door het zetmeel in de aardappel en verzamelen zich onder het partje. Na een dag kan je de aardappel verwijderen, inclusief een heleboel springstaartjes die op de aardappel zitten! - Roofmijten tegen springstaartjes
Bij een plaag is het slim om de natuurlijke vijand van springstaartjes in te zetten. Dit is de Hypoaspis miles roofmijt. In de bovenste lagen van de potgrond jaagt de Hypoaspis miles op eitjes, larven, poppen en kleine volwassen plaagdiertjes. Ook springstaartjes staan op het menu. Bestel roofmijten tegen spingstaartjes.
Levenscyclus van springstaartjes
Een springstaartvrouwtje legt één eitje per keer, maar kan in haar leven tot wel 150 eitjes in totaal leggen! Na een dag of vier komen deze eitjes uit, waarna de springstaart diverse stadia en vervellingen doorloopt. Afhankelijk van het type spingstaartje (er zijn meer dan 8.000 beschreven soorten) kan het enkele dagen tot enkele maanden duren tot de springstaart geslachtsrijp is.
Springstaartjes voorkomen
Voor plagen bij je planten geldt: voorkomen is altijd beter dan genezen. Om springstaartjes te voorkomen is het vooral belangrijk om goed op de watertoevoer bij je planten te letten. Zeker bij jonge planten en stekjes, want die zijn extra kwetsbaar en zullen afsterven als ze worden aangevreten. Geef daarom altijd pas water als de bovenste laag van de potgrond helemaal droog is. Met een vochtigheidsmeter kan je het vochtgehalte bij je planten eventueel meten.
In de winter zijn planten extra gevoelig voor plagen. Met ons preventieve pakket ben je veelvoorkomende plagen (waaronder springstaartjes) altijd voor. Bestel het direct!
Springstaartjes in huis of in je potgrond zijn meestal geen reden tot paniek. Deze kleine zespotige beestjes zijn vooral een teken dat je iets te enthousiast bent geweest met water bij je plant. Houd wel de plaagontwikkeling goed in de gaten, want veel springstaartjes betekent mogelijk schade aan je planten!