Tuin- en natuurliefhebbers weten: hoe meer biodiversiteit in de tuin, hoe beter! Daarom is het belangrijk om ook vogels van harte welkom te heten in je tuin. Dat kan onder andere door ze bij te voeren met vetbollen en strooivoer. Een jaar geleden publiceerde PAN (Pesticide Action Network) een schokkend onderzoek: veel vogelvoer bevat resten van pesticiden. Dit kan voor gezondheidsproblemen zorgen bij vogels, dus het is belangrijk om te kiezen voor natuurvriendelijke, gifvrije alternatieven.
Waarom zijn pesticiden schadelijk voor vogels?
Lang werd gedacht dat het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen niet zoveel kwaad kon voor vogels. Maar, onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) ontdekten dat neonicotinoïden, een groep pesticiden die invloed hebben op het zenuwstelsel en de hersenen van insecten, zeer schadelijke gevolgen hebben voor vogels. Zo ontdekten ze dat de stoffen het oriëntatievermogen van trekvogels verstoren, de bloedwaarden van vogels afwijkingen vertonen en vogels er korter door leven. Hoewel neonicotinoïden in Europa steeds minder gebruikt mogen worden, worden ze door uitzonderingsregels nog steeds ingezet, met alle gevolgen voor flora en fauna van dien.
Hoe komt het in vogelvoer terecht?
Vogels komen op verschillende manieren in aanraking met pesticiden. In de reguliere landbouw worden diverse chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt. Die komen terecht in de bodem, oppervlaktewater, gewassen, pollen, nectar en zaden. Vogels eten allerlei insecten en kunnen zo ook ‘besmette’ insecten binnenkrijgen. Wist je daarnaast dat anti-vlooienmiddelen voor huisdieren ook een risico vormen voor vogels? Ook deze middelen komen, via huidschilfers en haren, in het milieu terecht en zo krijgen vogels het binnen.
Veel vogelvoer wordt gemaakt van producten afkomstig uit de reguliere landbouw. In deze zadenmixen en vetbollen zijn diverse pesticiden aangetroffen. Dit blijkt uit een onderzoek van Pesticide Action Network. Alleen in biologisch vogelvoer werden geen pesticiden gevonden.
Welke alternatieven zijn er?
Bij biologisch vogelvoer kan je ervan uitgaan dat er nauwelijks tot geen pesticiden in aanwezig zijn. Let daarbij goed op keurmerken zoals het EKO keurmerk of SKAL certificaat. Zo weet je dat de gehele productieketen volgens de biologische richtlijnen wordt gewerkt.
Nieuw in ons assortiment: biologisch strooivoer én biologische vetbollen!
Tips voor een veilige, vogelvriendelijke tuin
- Vogels bijvoeren? Kies voor vogelvoer dat biologisch gecertificeerd is. Controleer de etiketten op het Europese keurmerk voor biologische landbouw.
- Varieer in voer: gebruik zaden, noten, vetproducten, insecten of pindakaas. Pas het voer aan op het seizoen.
- Zet water neer. Vooral in droge zomers is dit belangrijk, maar ook tijdens vrieskou is het voor veel vogels lastig om voldoende water te maken.
- Je kan eventueel ook zelf voedermengsels maken. Kies voor biologische zaden en noten, dan weet je zeker dat je veilig zit.
- Voer nooit te veel. Ververs het voer regelmatig en maak de voedersilo’s, voederhuisjes of voederschalen regelmatig schoon met heet water.
- Zorg voor een diverse, dier- en insectenvriendelijke tuin. Vermijd chemische bestrijdingsmiddelen, kies voor biologische, inheemse plantensoorten en zorg voor rommelhoekjes en schuilplaatsen. Op onze pagina over dierenvoer vind je meer tips & tricks voor het ondersteunen van wilde dieren in de tuin.
- Wist je dat bloemenzaden en bloembollen ook vaak pesticiden bevatten? Met ons biologisch bollentuintje of biologisch bloementuintje zit je goed!
Pesticiden blijken enorm schadelijk voor vogels, dus het is belangrijk om het gebruik hiervan zo veel mogelijk te vermijden. Dat kan door zelf geen chemische bestrijdingsmiddelen in de tuin te gebruiken, maar ook door zo veel mogelijk te kiezen voor biologische producten en over te stappen op biologisch vogelvoer. Zo draag je je steentje bij aan het welzijn van vogels en de rest van de natuur!
Onderzoek dat dit artikel ondersteunt
- Crommenacker, J. van de, Kingma, S. A., Molenaar, E., Viechtbauer, W. (2024). Neonicotinoids Impact All Aspects of Bird Life: A Meta-Analysis. Ecology Letters. Lees het onderzoek.
- Manting, M. (2024), Insecticiden in vogelzaad – Een risico voor tuinvogels? Pesticide Action Network. Lees het onderzoek.