De coloradokever, ook wel bekend als aardappelkever, kan grote schade veroorzaken in de moestuin. Het opvallend gestreepte beestje, ooit met aardappelplanten meegereisd vanuit Amerika, is de hele zomer actief en kan oogsten verpesten. De coloradokever bestrijden is daarom belangrijk. Hoe zijn de kevers in Nederland terechtgekomen en wat kan je er tegen doen?
Uiterlijk en oorsprong van de coloradokever
De coloradokever (Leptinotarsa decemlineata) is een kever uit de familie van bladkevers (Chrysomelidae). De kever heeft iets weg van een lieveheersbeestje, maar herken je duidelijk aan de zwarte strepen op het bruingele dekschild. Een volwassen kever is ongeveer een centimeter lang.
Lange tijd dacht men dat de kever uit de Amerikaanse staat Colorado kwam. Dit is niet het geval. Van oorsprong zaten ze zuidelijker, in wat nu New Mexico is. Vanaf het moment dat er op grote schaal aardappels werden verbouwd in Noord-Amerika heeft de kever zich in rap tempo verspreid. De kever bleek aardappelplanten heerlijk te vinden en kon zich steeds verder oostwaarts over aardappelvelden verspreiden. Aan het eind van de 19e eeuw werd de kever ook in Europa gespot. Vermoedelijk zijn ze meegekomen in zakken met aardappels.
Schade die veroorzaakt wordt door de coloradokever
De coloradokever larven en volwassen kevers voeden zich het allerliefst met aardappelloof. Maar, ook andere gewassen uit de nachtschadefamilie zijn geliefd. Denk aan tomaten, aubergines, paprika’s en pepers. Met name de larven kunnen de bladeren volledig kaalvreten. Knollen en vruchten in de moestuin kunnen zo erg aangevreten worden dat ze niet meer goed kunnen groeien en de oogst dus mislukt.
Coloradokevers zijn giftig, maar vormen niet direct een gevaar voor mensen. De larven en kevers aanraken is geen probleem. Het gif beschermt de kever vooral tegen vogels en andere insecten. Wel kan de kever bijten, wat kan leiden tot vervelende huidirritatie.
Levenscyclus van de coloradokever
In de winter zitten de kevers onder de grond. In het voorjaar ontwaken ze en gaan ze op zoek naar voedsel. Dit vindt over het algemeen plaats in april. Mannetjes vliegen uit, op zoek naar een partner. Vrouwtjes gaan op zoek naar planten om eitjes af te zetten.
Als het warmer wordt in juni, gaan de kevers eitjes leggen. Meestal aan de onderkant van bladeren van de aardappelplant. Een vrouwtje kan honderden eitjes produceren, dus de kever kan zich in hoog tempo voortplanten. Na enkele dagen of weken komen de larven van de coloradokever uit. Hoe hoger de temperatuur, des te sneller komen de eitjes uit. De larve is eerst lichtrood, maar verkleurt langzaam naar een donkerrode kleur.
De coloradokever larve vervelt drie keer in enkele weken tijd. In het vierde en laatste stadium is de larve oranjerood en maximaal 15 millimeter lang. In dit stadium graaft de larve zich in om te verpoppen. Na 1-2 weken kruipt een volwassen kever uit de pop.
Coloradokevers bestrijden, doe het biologisch
Omdat de coloradokever zich snel voortplant en erg destructief is, is het belangrijk om de plaag goed te bestrijden. Chemisch bestrijden heeft weinig zin, de kever is resistent tegen de meeste insecticiden. Coloradokevers bestrijden met brandnetelgier wordt vaak als huis-tuin-en-keukenmiddel aangeraden. Hiervan is de werking niet bewezen. Gelukkig kan je de coloradokever biologisch bestrijden met aaltjes. Voor een effectieve aanpak volg je onderstaand stappenplan:
- Voorkom een plaag door de tuin bij te houden. Verwijder onkruid en verwelkte planten omdat deze aantrekkelijk zijn voor de kevers. Als je aardappels oogst, blijven er vaak kleine knollen in de grond zitten. Hier komt al vroeg in het jaar nieuwe loof uit waar de kevers zich op kunnen storten. Verwijder deze planten zo snel mogelijk.
- Controleer je gewassen regelmatig op kevers. Verwijder de kevers handmatig en vernietig ze, bijvoorbeeld in een bak met zeepsop. Bladeren waarop eitjes zijn afgezet kan je wegknippen. De eitjes bevinden zich aan de onderkant van het blad.
- Gebruik Steinernema feltiae aaltjes om de coloradokever biologisch te bestrijden. Aaltjes (Nematoden) zijn minuscule rondwormen die van nature voorkomen in de bodem. Hier gaan ze op zoek naar larven, dringen ze binnen en parasiteren ze. In de zomermaanden spuit je de aaltjes over de bladeren, aangezien de coloradokever larven zich dan daar bevinden. Let op dat aaltjes niet tegen UV-straling kunnen. Je past ze daarom toe in de avond of bij zwaar bewolkt weer. Aan het eind van het zomerseizoen kan je ook een bodembehandeling doen. Zo raak je de larven die in de grond kruipen om te gaan overwinteren. In het volgende voorjaar zullen er een stuk minder kevers uit de grond kruipen.
Meer weten over kevers? Bekijk al onze artikelen op deze pagina.
FAQ – Coloradokevers biologisch bestrijden
- Wat is een coloradokever?
De coloradokever, ook bekend als aardappelkever, is een kever uit de familie van bladkevers. Het heeft zwarte strepen op een bruingeel dekschild en lijkt enigszins op een lieveheersbeestje. De volwassen kever is ongeveer een centimeter lang.
- Hoe zijn coloradokevers in Nederland terechtgekomen?
Coloradokevers zijn vermoedelijk naar Europa gekomen door mee te reizen in zakken met aardappels. Ze zijn oorspronkelijk afkomstig uit wat nu New Mexico is, en vanaf het moment dat er op grote schaal aardappels werden verbouwd in Noord-Amerika, hebben ze zich snel verspreid.
- Wat voor schade veroorzaken coloradokevers?
Coloradokevers voeden zich voornamelijk met aardappelloof, maar ze hebben ook interesse in andere gewassen uit de nachtschadefamilie, zoals tomaten, aubergines, paprika’s en pepers. Vooral de larven kunnen de bladeren volledig kaalvreten, waardoor knollen en vruchten niet goed kunnen groeien en de oogst kan mislukken.
- Zijn coloradokevers gevaarlijk voor mensen?
Coloradokevers zijn giftig, maar ze vormen over het algemeen geen direct gevaar voor mensen. Het gif beschermt de kevers vooral tegen vogels en andere insecten. Hoewel ze kunnen bijten en huidirritatie kunnen veroorzaken, is het aanraken van de larven en kevers meestal geen probleem.
- Wat is de levenscyclus van een coloradokever?
In de winter zitten de kevers onder de grond, en in het voorjaar ontwaken ze en gaan ze op zoek naar voedsel. Mannetjes vliegen uit op zoek naar een partner, terwijl vrouwtjes planten vinden om eitjes op af te zetten. In juni leggen de kevers eitjes, meestal aan de onderkant van bladeren. De eitjes komen na enkele dagen of weken uit en groeien uit tot larven, die zich voeden en meerdere malen vervellen. Uiteindelijk verpoppen ze zich en kruipt er een volwassen kever uit de pop.
- Hoe kan ik coloradokever bestrijden op milieuvriendelijke manier?
Chemische bestrijdingsmiddelen hebben weinig effect omdat coloradokevers resistent zijn tegen de meeste insecticiden. Een biologische methode is het gebruik van Steinernema feltiae aaltjes. Deze aaltjes gaan op zoek naar larven en parasiteren ze. In de zomermaanden kun je de aaltjes over de bladeren spuiten, en aan het einde van het zomerseizoen kan ook een bodembehandeling worden uitgevoerd om de larven in de grond te bestrijden. Aaltjes komen van nature voor in de bodem en zijn niet schadelijk voor mens, plant en dier.
- Wat zijn enkele preventieve maatregelen tegen coloradokevers?
Om een plaag van coloradokevers te voorkomen, is het belangrijk om je tuin goed bij te houden. Verwijder onkruid en verwelkte planten, omdat deze aantrekkelijk zijn voor de kevers. Na het oogsten van aardappels is het belangrijk om kleine knollen in de grond te verwijderen, omdat hier vroeg in het jaar nieuw loof uit kan groeien waar de kevers zich op kunnen storten. Regelmatige controle van gewassen op kevers, het handmatig verwijderen en vernietigen ervan, en het wegsnoeien van bladeren waarop eitjes zijn afgezet, kunnen ook helpen bij de bestrijding van coloradokevers